Τελευταία μέρα. “Μην το σκαλίζεις”
“Ούτε στον αδελφό μου δεν είπα το μυστικό”
Παρασκευή, 26 Οκτωβρίου, ημέρα επιστροφής στην πατρίδα. Πέρασα για τελευταία φορά από τον Ναό της Αναστάσεως. Πήγα κατευθείαν στο Ιερό Κουβούκλιο. Τα μάτια ενός φύλακα μοναχού έπεσαν αμέσως πάνω μου. Συνέχισα να βηματίζω. Πήρα τον δρόμο προς την έξοδο. Πίσω από την Πλάκα της Αγίας Αποκαθήλωσης κάποιος μου έπιασε το μπράτσο. «Αδελφέ, ένα λεπτό, θέλω να σου μιλήσω». Ήταν ο φύλακας που με κοιτούσε λίγο πριν. Βρισκόταν σε κατάσταση σχεδόν υπερδιέγερσης.
«Αυτό που έκανε χθες ο Παντελεήμων ήταν μεγάλη βλακεία…» Εκείνη τη στιγμή θυμήθηκα ποιος ήταν. Όταν μιλούσα με τον Παντελεήμονα για το δεύτερο καντήλι, που το κρατούσε στα χέρια του και τον βιντεοσκοπούσα, κάποιος άνοιξε την πόρτα. Μόλις είδε τη σκηνή έκανε μια γκριμάτσα δυσαρέσκειας και την έκλεισε πάλι με δύναμη. Αυτός ήταν. «Άσε το ευαίσθητο αυτό θέμα, έτσι το βρήκαμε, μην το σκαλίζεις. Όταν ήρθα εδώ, το πρώτο Πάσχα, ένας αρχιμανδρίτης, ο Στέφανος, που ήμασταν μαζί φύλακες, μου λέει, “έλα να σου πω κάτι”, και μου είπε το μυστικό. Ο αδελφός μου έρχεται εδώ πολλές φορές. Δεν το ξέρει ούτε αυτός». «Δηλαδή σας ρώτησε και δεν του το είπατε;» «Εννοείται. Με ρώτησε και του είπα ότι δεν ξέρω τίποτα. Όταν μου το είπε ο Στέφανος, του είπα, “σε ευχαριστώ που μου το είπες, αλλά είναι σαν να μη μου το είπες”. Άκου, αδελφέ, ο κόσμος έρχεται γι’ αυτό, γιατί να τον πικράνω; Τον αφήνω όπως είναι. Γιατί να του αφαιρέσω την πίστη του λέγοντας αυτό που μου είπε ο Στέφανος; Αυτός παίρνει δύναμη από αυτό, γίνεται καλά…»
Τον διέκοψα. «Ένα λεπτό. Αν έρθει ένας άνθρωπος και σας πει, “η αλήθεια δεν θα βλάψει την πίστη μου, αλλά θα τη δυναμώσει”, τι θα του πείτε;» «Δεν θα δυναμώσει…» «Δηλαδή σκανδαλίζει η αλήθεια;» «Ναι, ναι, σκανδαλίζει, θα έχει πρόβλημα. Η απάντηση σε όποιον ρωτάει είναι, “δεν ξέρω”, και τελείωσε. Κι ας ξέρω». «Αφού δεν σκανδάλισε εσάς όταν μάθατε το μυστικό, γιατί να σκανδαλίσει τον άλλον;» «Όχι, αδελφέ, εγώ είμαι εξαίρεση. Εγώ μιλάω για σένα που το έμαθες. Πρέπει να φύγω τώρα… Μου είπε ο Κύριος μετά από προσευχή να σου πω: Μη συνεχίσεις! Θα έχεις πρόβλημα συνείδησης, αλλά θα μπλοκάρεις και άτομα… Τράβα βρες τον μοναχό Θεόδουλο. Αυτός θα σ’ τα πει καλύτερα».
Ποιος ήταν ο μοναχός Θεόδουλος; Επιστρέφοντας στην Αθήνα ερεύνησα και έμαθα. Ήταν εκείνος που προκάλεσε το επεισόδιο με τον Αρμένιο επίσκοπο Σαμουήλ Αγκογιάν, τον Μάρτιο του 2018. Τότε ο Αγκογιάν είχε αμφισβητήσει το θαύμα μπροστά στην κάμερα ισραηλινού τηλεοπτικού καναλιού, λέγοντας ότι το Άγιο Φως ανάβει από την κανδήλα (και το είδε ο ίδιος με τα μάτια του τρεις φορές, όπως δήλωσε), και ο Θεόδουλος εξεμάνη, ζητώντας επίμονα να σταματήσει η λήψη. Λίγο μετά, ο Έλληνας μοναχός ισχυριζόταν πως η αλήθεια είναι ότι το Φως κατέρχεται ως εκ θαύματος.
Η περίπτωσή του μου κίνησε το ενδιαφέρον. Άραγε ο Θεόδουλος δεν ήξερε το μυστικό, οπότε είχε πει την αλήθεια που πίστευε, ή την ήξερε και είπε αυτό που έπρεπε να πει;
Η απάντηση ήρθε από τον ηγούμενο του ναού: «Όχι, ο συγκεκριμένος μοναχός δεν γνωρίζει την αλήθεια».1
Αντίδραση της Ρωσικής Εκκλησίας.
Μετά τη δήλωση του Αρμένιου επισκόπου, το Πατριαρχείο της Μόσχας αντέδρασε έντονα δηλώνοντας ότι “Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει καμία αμφιβολία για τη θαυματουργή κάθοδο του Αγίου Φωτός”. Ο γραμματέας Τύπου του Πατριάρχη Κυρίλλου χαρακτήρισε τη δήλωση του Αρμένιου “περίεργη”, και συμπλήρωσε: “Δεν τίθεται θέμα αμφισβήτησης του θαύματος”. (πηγή εδώ)
Ήταν άλλη μια απόδειξη για τη δύναμη του “θαύματος” σε μια χώρα με εκατομμύρια χριστιανούς ορθόδοξους. Όμως μου γεννήθηκε η ίδια απορία που είχα και με τον Θεόδουλο. Ξέρει άραγε την αλήθεια η Ρωσική Εκκλησία και ο Πατριάρχης, ή πιστεύουν στο θαύμα; Αυτή ακριβώς την ερώτηση έκανα στον αρχιεπίσκοπο Θεοφάνη στα Ιεροσόλυμα.
Μου απάντησε ως εξής: “Και βέβαια γνωρίζουν την αλήθεια, όπως τη γνωρίζουμε κι εμείς οι παλιοί αγιοταφίτες -άλλωστε έχουν και αντιπροσωπεία εδώ- αλλά δεν τη λένε για να μη σκανδαλίσουν, δήθεν, τους πιστούς”.
Κι όμως, έλειπε κάτι.
Με την επιστροφή μου στην Ελλάδα προσπάθησα να βάλω σε μια τάξη τις σκέψεις μου και να ηρεμήσω. Είχα ανακαλύψει κάτι απίστευτο –ούτε ο ίδιος δεν μπορούσα να το πιστέψω– που ήταν ζητούμενο αιώνων. Ο συνδυασμός των μαρτυριών (ενός αρχιεπισκόπου που έβγαλε το Άγιο Φως
και ενός σκευοφύλακα που αποκάλυψε πώς δημιουργείται κάθε χρόνο το «θαύμα», από τα δικά του χέρια) συνιστούσε την απόλυτη τεκμηρίωση. Οι δύο μαρτυρίες, συν αυτή του πρώην σκευοφύλακα Νικηφόρου, ο οποίος επιβεβαίωνε τον νυν, μαζί με τη «μαρτυρία» της κανδήλας, που επίσης «μίλησε», είναι αυτό που στις θετικές επιστήμες λέγεται απόδειξη. Υπήρχε κάποιο κενό; Κάποια αφορμή να αμφισβητηθεί αυτή η απόδειξη; Ναι, υπήρχε.
Σε ένα τόσο σημαντικό θέμα, με τόση φόρτιση, που έχει αφήσει πίσω του ιστορικές διενέξεις, η παραμικρή έλλειψη ισχυρού αποδεικτικού υλικού θα μπορούσε να γίνει όπλο στα χέρια των φανατικών, των κακόπιστων ή και αυτών που δικαίως απαιτούν να δουν με τα μάτια τους και ν’ ακούσουν με τα αυτιά τους για να πιστέψουν. Και αυτή η έλλειψη υπήρχε: αφορούσε την απόδειξη πως η ιστορική μαρτυρία του Ισίδωρου υπάρχει. Στην εποχή της ψηφιακής καταγραφής, τέτοια λάθη δεν συγχωρούνται. Επιπλέον, δεν είχα το δικαίωμα να επιτρέψω να αμφισβητηθεί η αλήθεια, από δική μου παράλειψη. Έπρεπε οπωσδήποτε να ξαναεπισκεφτώ τα Ιεροσόλυμα.
- Μετά την αποκάλυψη της αλήθειας στο βιβλίο μου, ο συγκεκριμένος μοναχός έφυγε από τα Ιεροσόλυμα. Πήγε σε μοναστήρι στην Ελλάδα. ↩︎